از پایایی و روایی برای ارزیابی کیفیت پژوهش استفاده می شود. با استفاده از پایایی و روایی توانایی یک روش، تکنیک یا آزمون را برای اندازه‌گیری مناسب موضوعی خاص می‌سنجیم. پایایی با انسجام و یکدستی نتایج حاصل از اندازه‌گیری در ارتباط است و روایی با دقت اندازه‌گیری. هنگامی که طرح پژوهش را تهیه می‌کنید، درباره‌ی روش تحقیق برنامه‌ریزی می‌کنید، و نتایج‌تان را می‌نویسید (مخصوصا در پژوهش های کمی)، توجه به پایایی و روایی اهمیت دارد.
پایایی و روایی رابطه‌ای نزدیک دارند، اما معنای متفاوتی دارند. اندازه گیری می‌تواند دارای پایایی اما فاقد روایی باشد. با این حال، اگر یک اندازه گیری دارای روایی است، عموماً دارای پایایی نیز هست. با سایت ترجمه مقاله نیتیو پیپر همراه باشید تا با پایایی و روایی بیشتر آشنا شوید.
پایایی چیست؟
پایایی یعنی روش یا ابزار پژوهش ما تا چه حد چیزی را به‌طور منسجم می‌سنجد. اگر با استفاده از روش مشابه در شرایط یکسان، نتایج منسجمی به دست آید، اندازه‌گیری دارای پایایی است. برای مثال، دمای یک مایع را چندین بار تحت شرایط یکسان اندازه می‌گیرید. دماسنج در تمام اندازه‌گیری‌ها درجه حرارت یکسانی را نمایش می‌دهد. بنابراین، نتایج دارای پایایی است. یا پزشکی از یک پرسشنامه‌ی علائم استفاده می‌کند تا ناراحتی طولانی‌مدت یک بیمار را تشخیص دهد. چند پزشک مختلف از همان پرسشنامه برای بیمار مشابه استفاده می‌کنند اما تشخیص متفاوتی می‌دهند. این مسئله نشان می‌دهد که پرسشنامه دارای پایایی پایینی برای سنجش ناراحتی بیمار است.
روایی چیست؟
روایی به این مسئله اشاره دارد که دقت روش برای سنجش آنچه قرار است سنجیده شود چقدر است. در یک جمله روایی یعنی اینکه آیا ابزار ما واقعاً همان چیزی را اندازه می‌گیرد که از ابتدا برای آن طراحی شده است؟ اگر پژوهش روایی بالایی داشته باشد، بدان معناست که نتایج‌اش با ویژگی‌ها، خواص، و تغییرات واقعی در جهان فیزیکی یا اجتماعی مطابقت دارد. پایایی بالا یکی از شاخص‌هایی است که نشان می‌دهد اندازه‌گیری از روایی برخوردار است. اگر اندازه‌گیری پایایی نداشته باشد، احتمالا دارای روایی نیست.
اگر دماسنج در هر اندازه‌گیری، حتی اگر شرایط کنترل شوند تا مطمئن شوید دمای نمونه‌ها یکسان است، دمای متفاوتی را نشان دهد، احتمالاً دماسنج درست کار نمی‌کند، بنابراین، اندازه‌گیری‌ها دارای روایی نیستند. اگر پاسخ دادن به پرسشنامه علائم در زمان‌های مختلف و با پزشکان متفاوت منجر به تشخیص پایای بیماری شود، این مسئله نشان می‌دهد روایی آن به‌عنوان سنجه‌ای برای بیماری بالاست.
با این حال، پایایی به خودی خود برای سنجش روایی کافی نیست. حتی اگر آزمون پایا باشد، ضرورتاً واقعیت را منعکس نمی‌کند. دماسنجی که برای آزمودن نمونه استفاده شده است نتایج پایا ارائه می‌دهد. با این حال، دماسنج به‌درستی کالیبره نشده است و دمایی که نشان می‌دهد دو درجه پایین‌تر از دمای واقعی است. بنابراین، اندازه گیری فاقد روایی است.
یک گروه از شرکت کنندگان در آزمونی شرکت کرده‌اند که قرار است حافظه عملیاتی آن‌ها را بسنجد. نتایج پایا هستند، اما نمرات شرکت کنندگان ارتباطی قوی با مهارت خواندن آن‌ها دارد. این مسئله نشان می‌دهد که روش ممکن است روایی کمی داشته باشد: آزمون ممکن است به جای حافظه‌ی عملیاتی، درک مطلب شرکت کنندگان را اندازه گیری کرده باشد.
ارزیابی روایی از ارزیابی پایایی سخت‌تر است، اما مهم تر است. برای به دست آوردن نتایج مفید، روش استفاده شده برای جمع آوری داده‌ها باید دارای روایی باشد: پژوهش باید آنچه را بسنجد که پژوهشگر به دنبال سنجش آن است. این مسئله تضمین می‌دهد که بحث دربارۀ داده‌ها و نتیجه‌گیری‌های‌تان دارای روایی است.
پایایی و روایی چگونه ارزیابی می شود؟
با مقایسۀ نسخه‌های مختلف یک اندازه‌گیری مشابه، پایایی را تخمین می‌زنند. ارزیابی روایی سخت‌تر است، اما می‌توان آن را از طریق مقایسۀ نتایج با سایر داده‌ها و نظریات تخمین زد. روش‌های تخمین پایایی و روایی معمولاً در دسته‌های مختلف طبقه‌بندی می‌شوند.
انواع پایایی
اشکال متفاوت پایایی را می‌توانید در شکل زیر مشاهده نمایید.
انواع روایی
روایی یک اندازه گیری را می توان بر اساس سه نوع از شواهد برآورد کرد که می‌تواند از طریق قضاوت خبرگان و یا روش‌های آماری بررسی شود.
برای ارزیابی روایی یک رابطه علت و معلولی، باید روایی درونی (طراحی آزمایش) و روایی بیرونی (در تعمیم نتایج) را در نظر بگیرید.
چگونه از پایایی و روایی در پژوهش خود اطمینان یابیم؟
پایایی و روایی نتایج به طرح پژوهش قوی، انتخاب روش و نمونۀ مناسب، دقت و انسجام اجرای پژوهش بستگی دارد.
اطمینان از روایی
اگر برای اندازه‌گیری تغییرات (مانند ویژگی‌های روان‌شناختی، سطح توانایی و یا خواص فیزیکی) از نمرات یا رتبه‌بندی‌ها استفاده کنیم، نتایج باید تا حد امکان تغییرات واقعی را با دقت و صحت نشان دهند. باید در اولین مراحل پژوهش، زمانی که تصمیم دارید داده‌ها را جمع‌آوری کنید، به روایی توجه کنید.
- روش مناسب اندازه گیری را انتخاب کنید
باید مطمئن شوید روش و تکنیک اندازه‌گیری باکیفیت است و دقیقاً چیزی را که می‌خواهید بدانید هدف گرفته است. روش‌ها و تکنیک‌ها باید کاملاً مورد پژوهش قرار گرفته و براساس دانش موجود طراحی شده باشند. برای مثال، برای جمع آوری اطلاعات دربارۀ یک ویژگی شخصیتی، می‌توانید یک پرسشنامۀ استاندارد شده را که دارای پایایی و روایی است استفاده کنید. اگر پرسشنامۀ خودتان را طراحی کنید، باید براساس نظریه‌های تثبیت‌شده یا یافته‌های مطالعات قبلی باشد و سوالات باید بادقت و صحت جمله‌بندی شوند.
- استفاده از روش‌های نمونه گیری مناسب برای انتخاب آزمودنی‌ها
برای حصول نتایج قابل تعمیم و دارای روایی، جمعیتی را که مورد پژوهش قرار داده‌اید به روشنی تعریف کنید (برای مثال محدودۀ سنی و جغرافیایی یا حرفۀ خاص). مطمئن شوید به اندازۀ کافی شرکت کننده دارید و نمایندۀ جمعیت مورد مطالعه‌اند.
اطمینان از پایایی
پایایی باید در طول فرایند جمع‌آوری داده‌ها در نظر گرفته شود. هنگام استفاده از یک ابزار یا روش جمع‌آوری داده‌ها، باید اطمینان یافت که نتایج دقیق، پایدار و تکرارپذیرند.
- استفاده از روش‌ها به‌طور پیوسته
روش خود را با دقت برنامه‌ریزی کنید تا مطمئن شوید برای تمام اندازه‌گیری‌ها روش و مراحل مشابهی به کار گرفته می‌شود. در صورت وجود محققان متعدد، این مسئله بسیار مهم است. برای مثال، اگر مصاحبه یا مشاهده‌ای انجام می‌دهید، به‌روشنی مشخص کنید رفتارها و پاسخ‌های خاص چگونه کمی‌سازی می‌شوند و پرسش‌ها در تمام موارد اجرای پیمایش، با واژه‌ها و جمله‌بندی‌های مشابه بیان می‌شوند.
- شرایط پژوهش را استاندارد کنید
زمان جمع‌آوری داده‌ها، شرایط باید تا حد امکان یکسان باشند تا تاثیر عوامل خارجی که منجر به تغییر نتایج می‌شوند کاهش یابد. برای مثال، در یک محیط آزمایشگاهی، مطمئن شوید تمام شرکت کنندگان اطلاعات مشابهی دریافت می‌کنند و در شرایط یکسان مورد آزمایش قرار می‌گیرند.
در کدام قسمت رساله دربارۀ پایایی و روایی بنویسیم
می‌توانید در تمام قسمت‌های رساله یا پایان‌نامه دربارۀ پایایی و روایی بنویسید. اگر نشان دهید که پایایی و روایی را در طراحی پژوهش و تفسیر نتایج مد نظر قرار داده‌اید، اعتبار و اطمینان‌پذیری شما افزایش می‌یابد.
برای دریافت خدمات مربوط به ترجمه تخصصی مقاله، نگارش کارولتر، فورمت‌بندی مقاله، ادیت تخصصی و ویراستاری مقاله کافی است از طریق شماره‌های تماس ما با همکارانمان در ارتباط باشید.
ثبت ديدگاه