در مطلب قبلی با عنوان نکات مهم در نگارش پیشینه تحقیق به بررسی اصول کلی نگارش این بخش پرداختیم. در اینجا کمی بیشتر به پیش خواهیم رفت و رویکردهای مختلفی که در زمینه نگارش این بخش وجود دارد را معرفی خواهیم کرد و در وداقع با انواع پیشینه تحقیق یا مرور متون آشنا خواهیم شد.
دانش در هر حوزه‌ای از سه لایه تشکیل می‌شود. اول، مطالعات اولیه‌ای هستند که پژوهشگران پیشگام انجام داده‌اند و منتشر کرده‌اند. دوم، مرورهایی هستند که روی مطالعات اولیه انجام شده‌اند و آن‌ها را به طور خلاصه بررسی کرده‌اند، و تفاسیر جدیدی از آن‌ها ارائه داده‌اند. سوم، مفاهیم، نتیجه‌گیری‌ها، عقاید، و تفاسیری است که در کانال‌های غیررسمی به اشتراک گذاشته می‌شود و پس از مدتی به بخشی از پیکره دانش حوزه‌ی مورد نظر تبدیل می‌شود.
برای تهیه پیشینه‌ی تحقیق، باید توجه کرد که معمولاً به سومین لایه از دانش ارجاع داده می‌شود، با اینکه سومین لایه اغلب ارتباط سستی با لایه‌ی اول و لایه‌ی دوم پیشینه‌ی تحقیق دارد. با توجه به این موضوع، در اینجا انواع پیشینه تحقیق یا مرور متون و برخی از رویکردهایی که بسته به نوع مطالعه‌تان می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید شرح داده خواهد شد. با سایت ترجمه مقاله نیتیو پیپر همراه باشید.
انواع پیشینه تحقیق یا مرور متون
۱- مرور استدلالی (Argumentative Review)
این شکل از پیشینه تحقیق به شکل گزینشی منابع علمی را بررسی می‌کند تا یک استدلال، فرض، یا مسئله‌ی فلسفی جا افتاده در منابع را تایید یا رد کند. در اینجا، هدف پژوهش‌گر ایجاد پیکره‌ای علمی است که دیدگاهی انتقادی را مطرح می‌کند. با توجه به ماهیت پرمایه‌ی برخی از پژوهش‌های مرتبط با علوم اجتماعی، رویکرد استدلالی در قبال تحلیل منابع، قالب گفتمانی مهم و مشروعی است. با این حال، باید توجه کرد که هنگام مطرح کردن ادعا، همانند مرورهای نظام‌مند که در زیر شرح داده می‌شود، دچار مشکل سوگیری نشوند.
۲- مرور یکپارچه (Integrative Review)
شکلی از پژوهش را در نظر بگیرید که منابع فراگیر را به‌طور یکپارچه مرور، نقد و جمع‌بندی می‌کند، به‌گونه‌ای که چهارچوبی جدید در ارتباط با حوزه‌ی مورد بحث ایجاد می‌شود. پیکره تحقیقات شامل تمام مطالعاتی می‌شود که مسائل پژوهشی یا فرضیات مشابهی را بررسی می‌کنند. یک مرور یکپارچه خوش‌ساخت، از نظر شفافیت، انسجام و همتاسازی، استانداردهای مشابهی با پیشینه‌های تحقیق اولیه دارد. مرور یکپارچه، در علوم اجتماعی، رایج‌ترین شکل پیشینه‌ی تحقیق است.
۳- مرور تاریخچه‌ای (Historical Review)
در پیشینه‌ی تحقیق تاریخچه‌ای، بر پژوهش‌ها در یک دوره‌ی زمانی خاص تمرکز می‌شود. نقطه‌ی شروع معمولاً زمانی است که یک موضوع، مفهوم، تئوری، یا پدیده برای اولین بار در منابع علمی مطرح شده است. سپس، پژوهش‌گر تحول آن را در منابع علمی رشته‌ی مورد نظر دنبال می‌کند. هدف این است که پژوهش در بافتار تاریخی قرار بگیرد تا جایگاه آن در تحولات علمی آشکار و مسیر پژوهش‌های آتی شناسایی شود.
۴- مرور روش‌شناختی (Methodological Review)
پیشینه‌ی تحقیق همیشه بر آن‌چه شخص یا اشخاص انجام داده‌اند تمرکز نمی‌کند (یافته‌ها)، بلکه گاهی بر چگونگی دستیابی به یافته‌ها تمرکز می‌کند (روش تحلیل). بررسی روش‌های تحلیل، نوعی چارچوب ادراکی را در سطوح متفاوت فراهم می‌کند. یعنی در سطح نظریه، تحقیقات میدانی پایه، رویکردهای پژوهشی، جمع‌آوری داده‌ها و تکنیک‌های تحلیلی، و نشان می‌دهد پژوهشگران چگونه از منابع علمی متنوع، از سطوح مفهومی تا اسناد پژوهشی کاربردی، بهره می‌برند و از آن‌ها در فعالیت‌ها میدانی، نمونه‌برداری، مصاحبه، جمع‌آوری داده، و تحلیل داده استفاده می‌کنند. در این رویکرد، بر مسائل اخلاقی که باید در حین انجام پژوهش نسبت به آن‌ها آگاه بود تاکید می‌شود.
۵- مرور نظام‌مند (Systematic Review)
این شکل از پیشینه‌ی تحقیق شامل مروری بر شواهدی می‌شود که مسئله‌ی پژوهش را به روشنی تدوین می‌کنند. در این روش، برای شناسایی و ارزیابی انتقادی پژوهش‌های مرتبط، همچنین برای گزارش، جمع‌آوری، و تحلیل داده‌های مطالعات مطرح‌شده در بخش پیشینه، از تکنیک‌های از پیش تعیین شده و استاندارد شده استفاده می‌شود. به طور معمول، این روش بر روی یک پرسش تجربی از نوع علت و معلول تمرکز می‌کند، مثلاً «A تا چه سطحی بر B تاثیرگذار است؟». این نوع پیشینه تحقیق عمدتاً برای بررسی مطالعات پژوهشی گذشته در زمینه‌ی پزشکی بالینی و حوزه‌های سلامت همگانی استفاده می‌شود، اما کاربرد آن در علوم اجتماعی نیز افزایش یافته است.
۶- مرور نظری (Theoretical Review)
هدف این شکل از پیشینه‌ی تحقیق بررسی پیکره نظری انباشته شده در ارتباط با یک موضوع، مفهوم، نظریه، یا پدیده است. پیشینه تحقیق نظری علاوه بر تمرکز بر نظریه‌های موجود، رابطه‌ی بین آن‌ها را هم بررسی می‌کند. همچنین، تعیین می‌کند که پژوهش‌های گذشته تا چه اندازه‌ای در بررسی نظریه مورد نظر موفق بوده‌اند. علاوه بر این، فرضیات جدیدی را برای آزمودن تدوین می‌کند. اغلب این شکل از پیشینه تحقیق کمبود در زمینه نظریه‌های مرتبط را شناسایی می‌کند یا نشان می‌دهد که نظریه‌های کنونی برای توصیف مسئله‌های پژوهشی نوظهور کافی نیستند. برای تحلیل، می‌توان بر مفاهیم نظری یا چارچوب کلی نظریه مورد نظر متمرکز شد.
جمع بندی در رابطه با انواع پیشینه تحقیق یا مرور متون
در این مطلب آموزشی شما را با انواع پیشینه تحقیق یا مرور متون آشنا کردیم. متاسفانه در جامعه دانشگاهی ایران پیشینه پژوهش عمدتاً یک کار فرمالیته در نظر گرفته می‌شود و بیشتر برای پر کردن حجم پایان نامه یا مقاله کاربرد دارد. در بیشتر پژوهش‌هایی که در مجلات بسیار معتبر به چاپ می‌رسند، مطالعه بخش پیشینه پژوهش بسیار لذت بخش است و نویسنده در کمترین جملات ممکن، شما را با تاریخچه یا پیشینه متغیرهای پژوهش آشنا می‌کنند. با رعایت اصول نگارش این بخش، شما نیز می‌توانید مرور متونی مناسب برای پژوهش خود بنویسید.
برای دریافت خدمات مربوط به ترجمه تخصصی مقاله، نگارش کارولتر، فورمت‌بندی مقاله، ادیت تخصصی و ویراستاری مقاله کافی است از طریق شماره‌های تماس ما با همکارانمان در ارتباط باشید.
ثبت ديدگاه