بسیاری از پژوهش‌گران تردید دارند که بین ژورنال‌های سنتی و مجلات دسترسی آزاد یا اوپن اکسس کدام یک را انتخاب کنند. چهار فاکتور مهم در این زمینه وجود دارند که می‌توانند شما را در انتخاب بهتر یاری کنند. این چهار فاکتور عبارتند از قابلیت دیده شدن (visibility)، هزینه (cost)، اعتبار (prestige) و سرعت (speed). در ادامه، با وب سایت ترجمه مقاله نیتیو پیپر همراه باشید. در ادامه، با سایت ترجمه مقاله نیتیو پیپر همراه باشید.
ما در جامعه‌ای به‌شدت اینترنت‌محور زندگی می‌کنیم. تغییر در شیوه انتقال اطلاعات، ارتباطات، اشتراک‌گذاری ایده‌ها، و مراودات عمیقاً پژوهش‌های علمی و انتشارات آکادمیک را تحت تاثیر قرار داده است. برای پاسخ‌گویی به سوالات پژوهشی، همکاری متقابل پژوهش‌گران الزامی است. این همکاری‌ها، از زمانی که اولین نشریه آکادمیک در سال ۱۶۶۵ منتشر شد، تا به امروز شدیداً افزایش یافته‌اند.
با این حال، از زمان ظهور اینترنت، دانشمندان برای آگاهی از جدیدترین تحولات علمی نیازی به آخرین نسخه ژورنال مورد علاقه‌شان ندارند. در واقع، دیگر نیازی نیست آزمایشگاه‌تان را ترک کرده و وقت‌تان را برای ورق زدن منابع چاپی موجود در کتابخانه تلف کنید. هر چه برای پژوهش نیاز داریم در کامپیوتر شخصی‌مان موجود است.
در جوامع مدرن، پژوهش‌ها در محیط‌های متنوع منتشر می‌شوند. برخی از این محیط‌ها عبارتند از شبکه‌های اجتماعی، وبلاگ‌ها، توییتر، و مجلات دسترسی آزاد یا اوپن اکسس (open access journal). مجلات دسترسی آزاد یا اوپن اکسس به رایگان از طریق اینترنت قابل دسترسی هستند. برخلاف ژورنال‌های سنتی، که مبالغ هنگفتی را از خواننده طلب می‌کردند تا به وی اجازه دسترسی به محتوای پژوهشی‌شان را بدهند، مجلات دسترسی آزاد یا اوپن اکسس محتوای‌شان را به رایگان در وب قرار می‌دهند و هزینه انتشار یافته‌ها را از پژوهش‌گران دریافت می‌کنند.
از لحاظ نظری، دسترسی رایگان به یک ژورنال ایده‌ای فوق‌العاده است، اما این تصمیم که بین یک ژورنال جاافتاده و سنتی و یک ژورنال دسترسی آزاد کدام را باید انتخاب کرد برای پژوهش‌گران بسیار مشکل است. در اینجا چهار فاکتور مهمی که در بالا به آن‌ها اشاره شد را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
+بیشتر بخوانید: معرفی چند سایت علمی برای جستجو و دانلود رایگان مقالات اوپن اکسس
چهار فاکتور مهم برای انتخاب بین مجلات دسترسی آزاد یا اوپن اکسس و ژورنال‌های سنتی
۱- قابلیت دیده شدن
انتشار مقاله در مجلات دسترسی آزاد یا اوپن اکسس به این معنی است که افراد بیشتری آن را می‌بینند، زیرا افراد بیشتری به آن دسترسی دارند. در واقع، بر اساس مطالعه‌ای که ژورنال‌های دسترسی آزاد را با ژورنال‌های سنتی مقایسه کرده است، دانلود متن کامل مقالات، دانلود PDF، و بازدیدکننده منحصر به فرد مقالات دسترسی آزاد در مقایسه با مقالات اشتراکی، به ترتیب ۸۹ درصد، ۴۲ درصد و ۲۳ درصد بیشتر است.
علاوه بر این، نظرسنجی از نویسندگان حوزه‌های علوم تجربی و علوم انسانی نشان داد که دومین دلیل انتخاب ژورنال‌های دسترسی آزاد این است که محققان عقیده دارند مقاله‌های دسترسی آزاد به دفعات بیشتری مطالعه می‌شوند. اگرچه هنوز مشخص نیست که آیا افزایش دانلود و خواننده تاثیری بر ارجاع‌دهی دارد یا خیر، اما قابلیت دیده شدن بیشتر در ژورنال‌های دسترسی آزاد به شما فرصت می‌دهد تا با پژوهش‌گران بیشتری همکاری کنید.
۲- هزینه
در زمان درخواست چاپ مقاله، هم ژورنال‌های سنتی و هم ژورنال‌های دسترسی آزاد ممکن است هزینه‌ای را درخواست کنند تا مخارج تحریریه و داوری همتا (peer review) پوشش داده شود. تفاوت در میزان حق‌الزحمه‌ای است که پس از پذیرش مقاله درخواست می‌شود.
ژورنال‌های سنتی در بیشتر اوقات رایگان هستند اما برخی مجلات نیز معمولاً بابت هر صفحه ۱۰۰ تا ۲۵۰ دلار و بابت هر تصویر رنگی ۱۵۰ تا ۱۰۰۰ دلار طلب می‌کنند. با این حال، ژورنال‌های دسترسی آزاد هزینه‌ای ثابت بابت «فرایند پذیرش و چاپ مقاله» دریافت می‌کنند که از ۸ تا ۵۰۰۰ دلار متغیر است. در برخی موارد، اگر نویسندگان توان مالی پرداخت هزینه‌ها را نداشته باشند، حق خودشان را به شکل جزئی یا کلی واگذار می‌کنند.
هزینه دیگر که می‌تواند بازدارنده باشد حق اشتراک خوانندگان و استفاده کنندگان از مجله‌های سنتی است که می‌تواند تا ۴۰۰۰۰ دلار بابت دسترسی کامل به مقاله‌های آنلاین هر مجله باشد. این هزینه‌ها سبب می‌شود برخی کتابخانه‌ها اشتراک‌شان را لغو کنند، که هم به ضرر خوانندگان است و هم به ضرر نویسندگان. در واقع، هزینه بالای اشتراک سبب شده است تا دانشگاه هاروارد از محققان بخواهد مقاله‌های‌شان را به ژورنال‌های دسترسی آزاد یا ژورنال‌های دارای حق اشتراک منطقی‌تر ارسال کنند.
۳- اعتبار
برخی از پژوهش‌گران نسبت به درخواست چاپ مقاله‌شان در مجلات دسترسی آزاد یا اوپن اکسس مردد هستند، زیرا به اندازه ژورنال‌های سنتی و جاافتاده اعتبار ندارند. در واقع، بیشترین دلیل ذکرشده درباره عدم تمایل پژوهش‌گران برای ارسال مقاله به ژورنال‌های دسترسی آزاد، کیفیت ادراک‌شده پایین‌تر آن‌هاست. همچنین باید توجه کرد که بیشتر مجلات دسترسی آزاد یا اوپن اکسس به تازگی آغاز به کار کرده و اولین ایمپکت‌فاکتور را کسب نکرده‌اند. برای مثال، در سال ۲۰۱۳، از ۵۰۰ ژورنال دسترسی آزاد منتشر شده توسط اسپرینگر ۱۷۹ عدد ایمپکت‌فاکتور دریافت کردند.
با این حال، در حوزه‌های متفاوت، ژورنال‌های دسترسی آزاد با ایمپکت‌فاکتور بالا هم وجود دارند. در حوزه زیست‌شناسی، براساس گزارش Journal Citation Reports، در سال ۲۰۰۹، ژورنال‌های دسترسی آزاد PLOS Biology، BMC Biology، و PLOS One به ترتیب ایمپکت فاکتورهای ۱، ۴، و ۱۰ داشتند. به علاوه، در همان سال، PLOS Computational Biology، BMC Systems Biology، و BMC Bioinformatics در دسته‌های زیست‌شناسی محاسباتی و ریاضیاتی دارای ایمپکت فاکتورهای ۱، ۳، ۴ شدند.
صرف نظر از این موضوع، بسیاری از دانشگاهیان هنوز هم به دنبال چاپ مقاله‌های‌شان در ژورنال‌های خوش‌نام هستند تا شانس خود را برای ارتقای شغلی، دستیابی به مسئولیت‌های حرفه‌ای، و کمک‌هزینه‌های پژوهشی افزایش دهند.
۴- سرعت
نظرسنجی فوق‌الذکر همچنین نشان می‌دهند که ۶۵ تا ۷۰ درصد نویسندگان، هنگام تصمیم‌گیری برای انتخاب ژورنال، سرعت پذیرش مقاله را «بسیار مهم» یا «کاملاً مهم» تلقی می‌کنند. در همین حال ۸۰ تا ۸۵ درصد این نویسندگان اعتقاد دارند که «سرعت سابمیت مقاله تا داوری اولیه» در انتخاب ژورنال نقش «بسیار مهم» یا کاملاً مهم» دارد.
مطمئناً انتشار مقاله در ژورنال‌های دارای داوری همتا همیشه فرآیند سابمیت تا پذیرش را به تاخیر می‌اندازد. این مسئله مخصوصاً در ارتباط با علوم بالینی مشکل‌ساز می‌شود که در آن‌ها انتشار نتایج به طور میانگین ۲۱ ماه پس از انجام کارآزمایی صورت می‌گیرد. تاخیر در انتشار داده‌های جدید می‌تواند پیامدهای منفی بسیاری برای بیمارانی داشته باشد که منتظر درمان‌های جدید هستند.
به طور اخص، روش‌های سنتی چاپ مقاله‌ها به خودی خود، به دلایلی که ذکر می‌شود، ایجادکننده تاخیر است: نیاز به دسته‌بندی مقاله‌ها برای چاپ در شماره‌های مختلف ژورنال، قرار دادن مقاله‌ها در لیست انتظار به دلیل محدودیت فضا، زمان مورد نیاز برای چاپ نسخه‌های فیزیکی ژورنال و پخش کردن آن‌ها.
بسیاری از ژورنال‌های دسترسی آزاد دارای فرایند انتشار کوتاه‌تری هستند؛ این مسئله در بیانیه مأموریت آن‌ها ذکر شده است. برای مثال این دو ژورنال اوپن اکسس را ملاحظه کنید:
- PeerJ: به مردم جهان کمک می‌کنیم تا دانش خود را به طور کارآمد منتشر کنند.
- PLOS ONE: تسریع در انتشار علومی که داوری همتا شده‌اند.
در واقع، اخیراً مطالعه‌ای بر روی ۱۳۵ ژورنال فهرست شده در شاخص ارجاع‌دهی Scopus انجام گرفت و مشخص شد که زمان پذیرش تا انتشار مقاله در ژورنال‌های دسترسی آزاد، نسبت به ژورنال‌های سنتی بسیار کوتاه‌تر است. از این رو، اگر سرعت یکی از ملاک‌های مهم‌تان در انتخاب ژورنال است، ژورنال‌های دسترسی آزاد بهترین گزینه هستند.
+بیشتر بخوانید: راهنمای انتخاب مجله علمی مناسب برای چاپ مقاله
سایر نکات در انتخاب بین مجلات دسترسی آزاد یا اوپن اکسس و مجلات سنتی
در مجموع، قابلیت دیده شدن، هزینه انتشار، ایمپکت‌فاکتور (اعتبار)، و سرعت انتشار مواردی هستند که باید در انتخاب ژورنال در نظر گرفته شوند. در حوزه زیست‌شناسی و علوم بالینی، ژورنال‌های دسترسی آزاد بسیاری هستند که ایمپکت‌فاکتور بالایی دارند؛ بنابراین، چاپ مقاله برای کسانی که در این حوزه‌ها کار می‌کنند ایده خوبی است. پژوهش‌گران سایر رشته‌ها ممکن است ژورنال‌های سنتی شناخته‌شده‌تر و قابل‌اعتمادتر را انتخاب کنند.
چشم انداز صنعت نشر به کلی دستخوش تغییر شده است. بسیاری از ژورنال‌های سنتی اکنون به ترکیبی از ژورنال‌های سنتی و دسترسی آزاد تبدیل شده‌اند. این ژورنال‌ها به نویسندگان امکان می‌دهند تا با پرداخت هزینه‌هایی موسوم به open access fee مقاله‌شان را به‌طور رایگان در اختیار عموم قرار دهند. برای مثال، PNAS علاوه بر هزینه‌های معمول، از نویسندگان ۱۳۵۰ دلار دریافت می‌کند تا مقاله آن‌ها را به صورت دسترسی آزاد در اختیار عموم قرار دهد و اگر موسسه مذکور در ژورنال اشتراک داشته باشد این رقم به ۱۰۰۰ دلار کاهش می‌یابد.
از این رو، شاید نیازی نباشد که به طور خاص یا به ژورنال‌های کاملاً سنتی وفادار باشیم یا کاملاً به ژورنال‌های دسترسی آزاد روی آوریم، زیرا انتشار مقاله در یک ژورنال ترکیبی که دارای ایمپکت بالاست، می‌تواند بهترین گزینه باشد: قابلیت دیده شدن بالای یک ژورنال دسترسی آزاد در ترکیب با اعتبار یک ژورنال خوش‌نام سنتی.
برای دریافت خدمات مربوط به ترجمه تخصصی مقاله، نگارش کارولتر، فورمت‌بندی مقاله، ادیت تخصصی و ویراستاری مقاله کافی است از طریق شماره‌های تماس ما با همکارانمان در ارتباط باشید.
مقاله کاملی بود.
ممنون