روش تحقیق روشی علمی و نظاممند است که برای جمعآوری، تدوین، تجزیهوتحلیل، تفسیر و استنتاج دادههای مربوط به مسائل حرفهای استفاده میشود. با توجه به ماهیت مطالعه و هدف از انجام آن و سایر ویژگیها، انواع روش تحقیق را میتوان به چند دسته تقسیم کرد. در فصل روششناسی پایاننامه یا بخش روش مطالعه، از شما انتظار میرود با توجه به طبقهبندیهای زیر نوع تحقیق خود را مشخص و دربارۀ آن بحث کنند. با سایت ترجمه مقاله نیتیو پیپر همراه باشید تا با روش تحقیق بیشتر آشنا شوید.
دسته بندی روشهای تحقیق و انواع مختلف آن
روشهای تحقیق و انواع مختلف آن را میتوان بهطورکلی به دودسته تقسیم کرد: کمی و کیفی. تحقیق کمی مسائل را با استفاده از اعداد توصیف، استنتاج و تحلیل میکند. نویسنده بر مجموعۀ دادههای عددی، خلاصۀ دادهها، و استنتاج دادهها تأکید میکند.
از سوی دیگر، تحقیق کیفی بر روی واژهها، احساسات، عواطف، صداها و سایر عناصر غیر عددی و سنجش ناپذیر تمرکز میکند. بنا بر تعاریف، «اگر نتوان اطلاعات را با تکنیکهای ریاضیاتی تحلیل کرد، اطلاعات مذکور را کیفی در نظر میگیرند». این مشخصه به این معناست که رخداد بهاندازهای تکرار نشده است که اجازه داشته باشیم دادههای قابلاعتمادی را جمعآوری کنیم.
بیشتر بخوانید: بررسی تاریخچه و تعاریف روش فراتحلیل
روشهای تحقیق و انواع مختلف آن با توجه به ماهیت مطالعه
انواع روشهای تحقیق با توجه به ماهیت پژوهش به دودسته تقسیم میشوند: توصیفی و تحلیلی. تحقیق توصیفی معمولاً شامل پیمایشها و مطالعاتی میشود که هدفشان شناسایی حقایق است. بهعبارتدیگر، تحقیق توصیفی بهطور عمده با «شرح امور آنگونه که هستند» سروکار دارد. محقق در تحقیق توصیفی، هیچ کنترلی روی متغیرها ندارد.
از سوی دیگر، تحقیق تحلیلی اساساً ازاینجهت با تحقیق توصیفی متفاوت است که محقق باید از حقایق و اطلاعاتی استفاده کند که در دسترس است و باید از موادی که در دسترس است استفاده کند تا آنها را بهصورت انتقادی مورد ارزیابی قرار دهد.
روشهای تحقیق و انواع مختلف آن با توجه به هدف مطالعه
با توجه به هدف مطالعه، انواع روشهای تحقیق را میتوان به دودسته تقسیم کرد: تحقیقات کاربردی و تحقیقات بنیادی. تحقیقات کاربردی را میتوان نوعی اقدام پژوهی دانست. از طرف دیگر، تحقیقات بنیادی گاهی اوقات تحقیقات پایه و یا محض نامیده میشوند. جدول زیر بهطور خلاصه تفاوتهای اصلی بین تحقیقات کاربردی و تحقیقات بنیادی را تبیین میکند. شباهتهای بین تحقیقات کاربردی و بنیادی مربوط به شیوه بهکارگیری روشی نظاممند و علمی برای انجام مطالعه است.
بیشتر بخوانید: تاریخچه و معرفی کامل انتشارات الزویر
روشهای تحقیق و انواع مختلف آن با توجه به طرح پژوهش
بر اساس طرح پژوهش، روشهای تحقیق را میتوان در دو گروه طبقهبندی کرد: اکتشافی و قطعی. مطالعات اکتشافی تنها حوزهی پژوهشی را بررسی میکنند و برای ارائهی پاسخهای نهایی و قطعی به سؤالات پژوهشی، تلاشی صورت نمیدهند. برعکس، هدف مطالعات قطعی این است که برای سؤالات پژوهشی، پاسخهای نهایی و قطعی فراهم کند. جدول زیر تفاوتهای اصلی طرحهای پژوهشی اکتشافی و قطعی را نشان میدهد:
ثبت ديدگاه